fun88 vin không chỉ là vật trang sức của người Cơ Tu

Đến các bản làng người Cơ Tu, nhất là vào mùa lễ hội hay tết đến xuân về, ngoài mặc trang phục đẹp mắt ra, đa số phụ nữ Cơ Tu đều có đeo những vòng kiềng bằng bạc, chuỗi hạt cườm, những phụ nữ đứng tuổi thì có đeo vài chuỗi fun88 vin (C'rôn) màu huyết dụ hay vàng cam rực rỡ.

Đến các bản làng người Cơ Tu, nhất là vào mùa lễ hội hay tết đến xuân về, ngoài mặc trang phục đẹp mắt ra, đa số phụ nữ Cơ Tu đều có đeo những vòng kiềng bằng bạc, chuỗi hạt cườm, những phụ nữ đứng tuổi thì có đeo vài chuỗi fun88 vin (C’rôn) màu huyết dụ hay vàng cam rực rỡ.

Các sơn nữ duyên dáng với các vòng fun88 vin đẹp.

Già làng Đinh Văn Bớt (74 tuổi, trú thôn Tà Lâu, xã Ba, huyện Đông Giang- Quảng Nam) cho hay, tại các vùng đồng bào Cơ Tu sinh sống vẫn còn rất nhiều cụ có những chuỗi fun88 vin được lưu truyền từ đời này sang đời khác, những chuỗi fun88 vin cổ quý hiếm này có thể sánh ngang với loại chóe xưa, tương đương 5- 7 con trâu.

Ngày trước, trai Cơ Tu nghèo, không có fun88 vin thì rất khó lấy vợ. Do không có fun88 vin nên tạm thời những thanh niên Cơ Tu nghèo phải lấy những phụ nữ góa chồng, tuổi cao gấp 3- 4 lần của mình.

Sau 4- 5 năm, người thanh niên kia làm ăn có của cải thì cưới vợ trẻ hơn. Và món quà đầu tiên để làm sính lễ với cha mẹ vợ cũng là những vòng fun88 vin. Ngược lại, một người đàn ông Cơ Tu giàu có, có thể cưới con gái Cơ Tu khoảng 15 tuổi. Phụ nữ Cơ Tu đeo càng nhiều chuỗi fun88 vin thì chứng tỏ càng giàu có, quyền lực, đại diện cho giới thượng lưu.

Già Y Kông (92 tuổi, trú thôn Tống Coóih, xã Ba, huyện Đông Giang) cho biết: “Người Cơ Tu ở vùng núi phía Tây Quảng Nam, từ em bé đến những người khi bước sang tuổi trung niên cho đến những người già Cơ Tu cao tuổi, hầu hết đều trang bị cho mình những chuỗi hạt cườm nhiều màu hoặc chuỗi fun88 vin có độ tinh xảo khác nhau.

Chuỗi fun88 vin là một loại trang sức chủ đạo, không thể thiếu trong trang phục hàng ngày, nhất là vào dịp tết, lễ cưới, hỏi, lễ hội...

Những chuỗi trang sức bằng những hạt fun88 vin nhỏ hình tròn, lục giác hay bầu dục. Xen kẽ giữa các hạt fun88 vin là những nanh heo rừng, lông gáy heo rừng, vuốt con gấu, hình nhân gỗ làm bằng gỗ quý… C’rôn càng đẹp, nanh heo càng dài… là biểu tượng của sức mạnh, quyền lực, địa vị của họ trong cộng đồng…”.

“Người Cơ Tu rất quý fun88 vin. Trai Cơ Tu thường tặng người yêu những hạt fun88 vin. Không những thế, của hồi môn cha mẹ cho con gái Cơ Tu về nhà chồng cũng bằng fun88 vin, tùy theo khả năng từng gia đình mà cho nhiều hay ít.

Ngày xưa, mỗi hạt fun88 vin được trao đổi ngang với một con trâu, con bò. Còn ngày nay, chỉ có 50.000- 100.000đ cũng mua được một chuỗi fun88 vin bằng nhựa tổng hợp 10 hạt cũng rất đẹp, tất nhiên là không đẹp và quý như những hạt fun88 vin của người Cơ Tu ngày xưa còn lại. Đối với đồng bào Cơ Tu, fun88 vin là vật trang sức quý giá nhất trong các đồ trang sức, là biểu tượng của sự giàu có, no ấm.

Do đó, fun88 vin cũng là sính lễ không thể thiếu trong phong tục cưới hỏi của đồng bào. Cùng với hạt cườm ngũ sắc, fun88 vin là thứ trang sức trên cổ được ưa dùng nhất của nam nữ Cơ Tu…”- già Phạm Văn Crới (66 tuổi, trú tại thôn Éo, xã Ba, huyện Đông Giang) cho hay.

Già làng Alăng Phương (68 tuổi, trú tại thôn Pa Zíh, xã Ating, huyện Đông Giang) nói: Những hạt cườm và hạt fun88 vin của các vòng này có độ bền cao, dù đã qua bao đời sử dụng nhưng hạt vòng vẫn đẹp, bền, không để lại vết xước, đốt không cháy, đập không vỡ, không phai nhạt màu sắc.

Vòng đeo cổ của người Cơ Tu được xâu bằng nhiều hạt cườm tròn, xen kẽ với các hạt fun88 vin tròn dẹt hoặc hình thoi, hình vuông. Khi đeo vòng, bao giờ người Cơ Tu cũng mặc thổ cẩm và thường đeo thêm kiềng bạc to, tròn. fun88 vin được xem như là vật thiêng giúp tà ma, bệnh tật tránh xa, là cái để làm đẹp, tránh gió độc, bảo vệ sức khỏe.

fun88 vin còn tượng trưng cho cái đẹp nên nó là đối tượng được đồng bào Cơ Tu khắc họa sinh động trong nghệ thuật trang trí dân gian.

Hoa văn trên trang phục thổ cẩm, nhà gươl, cột lễ đâm trâu (xnuar) và một số vật dụng khác, hình fun88 vin là mô típ khá phổ biến, hoa văn fun88 vin được thể hiện một cách sáng tạo, đan xen, hòa quyện với mô típ hoa văn khác như hoa văn chày cối, hoa văn ngọn chông, hoa văn hàng rào... tạo nên nét đặc biệt trong truyền thống dân tộc.

Theo phong tục cổ truyền của người Cơ Tu, khi con sinh ra dù gái hay trai đều lấy theo họ cha và được thừa hưởng gia tài khi cha mẹ mất hoặc cha đi lấy vợ khác. Người Cơ Tu khi qua đời, có tục lệ chia của như coòng, fun88 vin… lại cho các con trong gia đình, số đồ trang sức còn lại cũng được chôn theo cùng người chết. Vì thế, những chuỗi fun88 vin ngày xưa đến nay còn rất hiếm.

fun88 vin không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc trang sức cho cộng đồng mà còn là một tài sản văn hóa vật thể chung của dân tộc Cơ Tu, cần được đánh giá, bảo tồn, lưu giữ.

Bài, ảnh: Tiên Sa